เผยข้อเสียของการนำ CBDC มาใช้ อาจแลกมาด้วยความเป็นส่วนตัว-เสรีภาพทางการเงินของผู้ใช้ เนื่องจากธนาคารกลางสามารถตรวจสอบและติดตามธุรกรรมได้

ประชาชนจำนวนมากสูญเสียความเชื่อมั่นในสถาบันการเงินแบบดั้งเดิมหลังจากเกิดวิกฤตการเงินในปี 2007-2008 และพวกเขาก็ได้เปลี่ยนไปใช้สกุลเงินทางเลือกอื่น ๆ เช่น คริปโต เนื่องจากช่วยรักษาความเป็นส่วนตัวและอิสรภาพทางการเงินได้ กระนั้นก็ดี การมาถึงของสกุลเงินดิจิทัลของธนาคารกลาง (Central Bank Digital Currency: CBDC) ได้ทำให้เกิดความกังวลอย่างมากเกี่ยวกับความเป็นส่วนตัวและเสรีภาพของผู้ใช้ 

ปัจจุบันนี้ ธุรกรรมเงินสดปกป้องความเป็นส่วนตัวและไม่เปิดเผยตัวตนของผู้ใช้ ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นที่จะทำให้เกิดเสรีภาพทางการเงินได้ โดยผู้ทำธุรกรรมทุกคนสามารถใช้เงินสดในการทำธุรกรรมได้โดยไม่ทิ้งข้อมูลที่เป็นลายลักษณ์อักษรแต่อย่างใด ในทางกลับกัน CBDC สามารถติดตามการทำธุรกรรมย้อนหลังได้ ซึ่งหมายความว่า ธนาคารกลางสามารถตรวจสอบและควบคุมธุรกรรมทางการเงินของผู้ใช้ในแบบที่ไม่เคยทำมาก่อนได้ ดังนั้น การนำ CBDC มาใช้จึงนำไปสู่ความกังวลด้านความเป็นส่วนตัวและเสรีภาพของพลเมือง 

เราสามารถเข้าใจผลกระทบเชิงลบที่อาจเกิดขึ้นได้ของ CBDC ด้วยการพิจารณาวิธีการรับมือกับวิกฤตการเงินโลกของรัฐบาลในบางประเทศ ตัวอย่างเช่น หลังจากเกิดวิกฤตการเงินในอดีต รัฐบาลหลายประเทศได้ออกนโยบายเพื่อต่อต้านการให้เงินอุดหนุนการก่อการร้ายและป้องกันการฟอกเงิน แต่นโยบายเหล่านี้มักจะแลกมาด้วยเสรีภาพและความเป็นส่วนตัวของประชาชน ไม่เพียงเท่านั้น นโยบายที่กำหนดโดยรัฐบาลของบางประเทศยังนำไปสู่การจำกัดกิจกรรมทางการเงินของประชาชนอีกด้วย

นอกจากนี้ CBDC ยังอาจทำให้สังคมเหลื่อมล้ำมากยิ่งขึ้นด้วย ตัวอย่างเช่น ประชาชนที่ไม่สามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตหรือไม่มีอุปกรณ์ดิจิทัลจะไม่สามารถเข้าถึงระบบการเงินได้ ซึ่ง CBDC อาจทำให้เกิดการกีดกันการเข้าถึงบริการทางการเงินในรูปแบบใหม่ เนื่องจากธนาคารกลางอาจปฏิเสธการให้บริการแก่ประชาชนที่พวกเขามองว่ามีความเสี่ยงสูง  

ยิ่งไปกว่านั้น ธนาคารกลางยังสามารถใช้ CBDC ในการกำหนดอัตราดอกเบี้ยติดลบได้ด้วย ซึ่งจะเป็นเหตุให้ประชาชนนำเงินไปใช้จ่ายแทนการเก็บออม ผลที่ตามมาคือ อัตราเงินเฟ้อและการบริโภคจะพุ่งสูงขึ้นได้ ซึ่งอาจทำลายความมั่นคงของเศรษฐกิจได้

ธนาคารกลางควรตระหนักถึงผลกระทบของ CBDC ในด้านความเป็นส่วนตัว เสรีภาพ และเสถียรภาพทางการเงินอย่างถี่ถ้วน และพวกเขาก็จะต้องหารือกับผู้ที่เกี่ยวข้องอย่างสม่ำเสมอเพื่อทำให้มั่นใจว่า CBDC จะถูกสร้างขึ้นมาในแบบที่เคารพสิทธิและเสรีภาพของประชาชน เนื่องจากแม้ว่า CBDC จะก่อให้เกิดการทำธุรกรรมที่รวดเร็ว ถูก และปลอดภัยมากขึ้น แต่การใช้งานสินทรัพย์ดิจิทัลดังกล่าวอาจจะต้องแลกมาด้วยความเป็นส่วนตัว เสรีภาพ และเสถียรภาพทางการเงิน

ผู้เขียน ธีราภรณ์ สินธุสิงห์

บรรณาธิการ เขมชาติ เจิมทอง