เครือข่ายปราบปรามอาชญากรรมทางการเงินแห่งสหรัฐฯ เตือนให้สถาบันการเงินทั่วประเทศเฝ้าระวังการใช้คริปโตของรัสเซียเพื่อหลบหลีกมาตรการคว่ำบาตร

เครือข่ายปราบปรามอาชญากรรมทางการเงินแห่งสหรัฐฯ (United States Financial Crimes Enforcement Network: FinCEN) ซึ่งเป็นสำนักงานในอาณัติของกระทรวงการคลังสหรัฐ ได้ประกาศแจ้งเตือนสถาบันการเงินต่าง ๆ ในประเทศว่า รัสเซียอาจใช้สกุลเงินคริปโตเป็นช่องทางหนึ่งในการหลบเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตรได้ หลังจากโดนนานาชาติคว่ำบาตรและตัดออกจากเครือข่ายการโอนเงินข้ามชาติ (The Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication: SWIFT) ไปก่อนหน้านี้

เมื่อวันจันทร์ที่ 7 มีนาคม 2565 ที่ผ่านมา FinCEN ได้แจ้งเตือนสถาบันการเงินสหรัฐฯ “ที่มีความสามารถในการตรวจสอบสกุลเงินคริปโตหรือสกุลเงินเสมือนที่แปลงเป็นสกุลเงินตราได้ (Convertible Virtual Currency: CVC)” ให้รายงานกิจกรรมที่อาจเข้าข่ายเป็นการหลบเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตรของสหรัฐฯ และชาติพันธมิตร ถึงแม้ว่าทาง FinCEN ได้กล่าวไว้ว่า รัฐบาลรัสเซีย “อาจจะไม่ประสบความสำเร็จเสมอไป” ในการใช้สกุลเงินเสมือนเพื่อหลบเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตรครั้งใหญ่นี้ แต่สถาบันการเงินก็มีหน้าที่รายงานพฤติกรรมข้างต้นของชาวเบลารุสหรือชาวรัสเซียที่มีชื่อปรากฏในปฏิบัติการนี้ โดยหลายฝ่ายเรียกกันว่า “การทำสงครามเศรษฐกิจ (Economic Warfare)” 

ด้าน Him Das รักษาการแทนผู้อำนวยการของ FinCEN ชี้ว่า “ในขณะที่รัสเซียเผชิญหน้ากับแรงกดดันทางเศรษฐกิจที่เพิ่มขึ้น สถาบันการเงินสหรัฐฯ ก็จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเฝ้าระวังรัสเซียไม่ให้หลบเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตร ซึ่งรวมถึงรัฐบาลรัสเซียและเหล่าเศรษฐีรัสเซียด้วย” เขาเสริมว่า “แม้ว่าเราจะยังไม่พบการหลบเลี่ยงการคว่ำบาตรด้วยการใช้เงินคริปโตเป็นวงกว้าง แต่การแจ้งเบาะแสกิจกรรมที่น่าสงสัยในทันทีจะเป็นผลดีต่อความมั่นคงแห่งชาติและความพยายามในการช่วยเหลือยูเครนและประชาชนชาวยูเครน”

ในขณะเดียวกัน สมาชิกสภานิติบัญญัติและหน่วยงานของสหรัฐฯ หลายแห่งก็ได้ออกมาพูดถึงการที่บุคคลและธนาคารในรัสเซียอาจจะกำลังพยายามใช้คริปโตเพื่อหลบเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตรจากสหรัฐฯ โดยเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2565 สำนักงานควบคุมสินทรัพย์ต่างประเทศ (Office of Foreign Assets Control: OFAC) ซึ่งเป็นสำนักงานย่อยของกระทรวงการคลังสหรัฐที่มีหน้าที่จัดการและบังคับใช้มาตรการคว่ำบาตร ก็ได้เตือนประชาชนชาวอเมริกันให้เลิกใช้สกุลเงินดิจิทัลในการเอื้อประโยชน์ต่อรัฐบาลรัสเซียหรือธนาคารกลางรัสเซีย โดยแนวทางปฏิบัติของ OFAC ระบุว่า การทำธุรกรรมคริปโตมีค่าเท่ากับ “การซื้อขายและการทำธุรกรรมที่หลอกลวงและเป็นระบบ” 

ไม่เพียงเท่านั้น เมื่อวันจันทร์ที่ 7 มีนาคม 2565 ที่ผ่านมา สำนักข่าว Bloomberg ก็รายงานว่า ประธานาธิบดีไบเดนเตรียมลงนามในคำสั่งประธานาธิบดี (Executive Order) ภายในสัปดาห์นี้ ซึ่งจะกำหนดหลักเกณฑ์การกำกับดูแลเงินคริปโตอย่างครอบคลุม เพื่อรับมือกับสถานการณ์สงครามในประเทศยูเครนที่ทวีความรุนแรงมากขึ้น

อนึ่ง ก่อนหน้านี้เมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2565 Mykhailo Fedorov รัฐมนตรีว่าการกระทรวง Digital Transformation ของยูเครน ได้ทวีตข้อความผ่านทวิตเตอร์เพื่อขอให้แพลตฟอร์มซื้อขายคริปโตต่าง ๆ ช่วยระงับกระเป๋าเงินคริปโตของชาวรัสเซียและเบลารุส อย่างไรก็ดี แพลตฟอร์มซื้อขายคริปโตชื่อดังอย่าง Binance และ Kraken กล่าวว่า พวกเขาจะไม่กีดกันผู้ใช้ชาวรัสเซียออกจากแพลตฟอร์มจนกว่าจะมีข้อกำหนดทางกฎหมาย

ผู้เขียน เขมชาติ เจิมทอง

บรรณาธิการ สิทธิพงศ์ จารุประทีปกุล, สกรรจ์ ศิริวงษ์